Во понеделник, за време на телефонски разговор со неколку европски лидери, поранешниот американски претседател Доналд Трамп признал дека рускиот претседател Владимир Путин не е подготвен да ја заврши војната во Украина затоа што смета дека победува. Тоа признание, пренесено од три извори блиски до разговорот, за европските лидери беше клучна потврда на она што одамна го претпоставуваа — но за првпат го слушнаа директно од Трамп.
Интересно е што оваа проценка е спротивна на пораки кои Трамп често ги пренесуваше јавно, тврдејќи дека Путин навистина сака мир. Белата куќа одби да го коментира разговорот, осврнувајќи се единствено на неговата објава на социјалните мрежи, каде што тој го оцени разговорот со Путин како „одличен“ и „позитивен по дух“.
И покрај новото сознание, Трамп не се одлучи да ги преземе чекорите кои европските лидери и украинскиот претседател Зеленски ги сметаат за неопходни — конкретно, засилување на притисокот врз Москва преку нови санкции. Според „Волстрит џурнал“, Трамп првично најавил можност за санкции ако Путин одбие прекин на огнот, но само ден подоцна се повлекол од таа намера.
Идејата на Трамп е да иницира преговори на ниско ниво меѓу Русија и Украина, предлог кој предвидува тие да се одржат во Ватикан. Европските лидери, вклучувајќи ги Макрон, Мерц, Мелони и фон дер Лајен, се согласија на овој пристап, иако беа разочарани од неподготвеноста на Трамп да се заложи за безусловно примирје — термин кој тој дури и одбивал да го користи, иако претходно сам го употребил на социјалните мрежи.
Оваа дипломатска офанзива од страна на Европа кулминираше кога германскиот канцелар Фридрих Мерц, познат по поцврстиот став кон Кремљ, ја презеде функцијата. Тој помогна во уставни измени за зголемување на германската поддршка за Украина. На 10 мај, во таен координиран потег, Мерц, Макрон, британскиот премиер Стармер и полскиот премиер Туск го посетија Зеленски во Киев и заеднички му се јавија на Трамп, изразувајќи поддршка за 30-дневен прекин на огнот.
Иако Путин под притисок прифати идеја за директни преговори, не се појави лично на иницијалната средба во Истанбул, туку испрати претставници кои повторно побараа неприфатливи услови за Украина. Ова дополнително ја разочара Европа, која сега работи на поагресивен пакет санкции, додека од Трамп бара појасна позиција.
Сѐ повеќе станува јасно дека токму Европа ќе мора да го преземе водството во поддршката на Украина. Иако европските лидери не веруваат дека Трамп би го запрел американскиот извоз на оружје — сè додека постојат финансиски договори — сепак останува загриженоста за недостигот на стабилна политичка заложба од негова страна.
Трамп, пак, останува верен на својот став: „Ова не е моја војна“, рече тој по разговорот со Путин. „Се вклучивме во нешто во кое не требаше да бидеме вклучени.“
Оваа изјава, заедно со неговото однесување кон европските предлози, ја наметнува клучната дилема за иднината на западната поддршка за Украина: дали трансатлантското единство ќе опстои, или пак Украина ќе зависи исклучиво од европската решителност?
