Кинескиот претседател Си Џинпинг предупреди дека светот се соочува со избор меѓу мир и војна, додека ја предводеше најголемата воена парада во историјата на својата земја, придружуван од рускиот лидер Владимир Путин и севернокорејскиот лидер Ким Џонг-ун.
Свечениот настан се одржа по повод 80-годишнината од поразот на Јапонија во Втората светска војна, а западните лидери во голема мера ја игнорираа церемонијата. Путин и Ким, кои се изолирани на Западот поради војната во Украина и нуклеарните амбиции на Пјонгјанг, беа почесни гости.
Настанот беше осмислен за да ја покаже воената моќ и дипломатското влијание на Кина во време кога трговските тарифи и непредвидливата политика на американскиот претседател Доналд Трамп ги оптоваруваат односите со сојузниците и ривалите.
– Денес човештвото е исправено пред изборот помеѓу мир или војна, дијалог или конфронтација, добивка за сите или игра со нулта збир, изјави Си пред повеќе од 50.000 гледачи на плоштадот Тијананмен, додавајќи дека кинескиот народ „цврсто стои на вистинската страна на историјата“.
Возејќи се во отворена лимузина, Си вршеше смотра на војниците и најсовремената воена техника, меѓу кои ракети, тенкови и дронови.
Хеликоптери носеа големи транспаренти, борбени авиони летаа во формација, а 70-минутната парада заврши со пуштање на 80.000 гулаби и шарени балони.
Облечен во костум во стилот на Мао Це Тунг, Си претходно ги поздрави повеќе од 20 светски лидери на црвениот килим, меѓу кои и индонезискиот претседател Прабово Субианто, кој изненадувачки присуствуваше и покрај протестите во својата земја. Неговата сопруга, Пeнг Лијуан, на англиски им посака „Добредојдовте во Кина“ на дел од гостите.
Седејќи помеѓу Путин и Ким, Си повеќепати иницираше разговори со нив додека пред нив минуваа војниците и воената техника.
Си ја претстави Втората светска војна како клучен пресврт во „големото обновување на кинеската нација“, кога земјата ја надмина понижувачката инвазија на Јапонија за да стане економска и геополитичка сила.
Паралелно, тој промовира нов глобален поредок, повикувајќи на единство против „хегемонизмот и политиката на сила“ – порака насочена кон САД. – Си е уверен дека сега Кина ја презеде водечката улога, оцени Вен-Ти Санг од Атлантскиот совет.
Аналитичарите проценуваат дека парадата може да означи сигнал за поблиски воени односи меѓу Кина, Русија и Северна Кореја, по пактот меѓу Москва и Пјонгјанг од јуни 2024 и сличниот договор со Пекинг.
Путин ја искористи посетата за енергетски договори со Кина, додека Ким доби поддршка за својата нуклеарна програма. Тој беше придружуван од ќерката Џу Ае, која јужнокорејската разузнавачка служба ја смета за негов најверојатен наследник, иако не се појави на парадата.
Настанот имаше и внатрешнополитичка функција – зајакнување на патриотскиот дух. Државните службеници низ целата земја беа задолжени да ја следат парадата и да напишат свои впечатоци.
За овој собир беа преземени максимални безбедносни мерки. Главни улици и училишта во Пекинг беа затворени, а локалните власти мобилизираа десетици илјади доброволци и партиски членови за надзор на јавниот ред.
