Може ли тетоважите да ја заштитат кожата од штетните сончеви зраци или, напротив, го влошуваат здравјето на кожата? Новата студија од експерти од Универзитетот Лунд укажува дека можеби има причина за загриженост.
– Откривме дека луѓето со тетоважи имаат 29 отсто поголем ризик од развој на меланом, најсмртоносната форма на рак на кожа што често се поврзува со изложеност на ултравиолетово зрачење – велат истражувачите, пренесува „Сајенс алерт“.
Меѓутоа, анализата покажала дека тетоважите не го зголемуваат ризикот од планоцелуларен карцином – втор тип на рак на кожа поврзан со УВ-оштетување. Иако двата облика се предизвикани од сончевото зрачење, тие настануваат од различни клетки и имаат различна тежина, при што меланомот е далеку поопасен.
Тетоважите денес се силна форма на самоизразување, а само во Шведска секој трет возрасен има тетоважа. Но, и покрај нивната популарност, научниците сè уште немаат јасен одговор дали мастилото може долгорочно да влијае на здравјето.
Истражувањето е предизвикувачко бидејќи луѓето со тетоважи често имаат различни навики и стилови на живот од оние без тетоважи – фактори што исто така можат да влијаат на ризикот од рак. Дополнително, здравствените картони речиси никогаш не содржат информации за тоа дали пациент има тетоважи, што го отежнува следењето на долгорочните здравствени ефекти.
За да го заобиколат овој проблем, научниците од Универзитетот Лунд спровеле студија од типот случај–контрола. Тие ги користеле националните здравствени регистри и ги идентификувале сите лица на возраст 20–60 години дијагностицирани со меланом во 2017 година и со планоцелуларен карцином во периодот 2014–2017 година.
Во анализата биле вклучени 2.880 случаи на меланом и 2.821 случаи на планоцелуларен карцином. За секој пациент биле избрани тројца здрави испитаници со иста возраст и пол.
Прашалниците откриле дали и кога испитаниците се тетовирале, каква тетоважа имале и колкава била нејзината големина. Вкупно 5.695 лица учествувале во студијата за меланом, од кои 1.598 со дијагноза, како и 6.151 лице во анализата за вториот тип рак.
Резултатите биле јасни:
луѓето со тетоважи имале 29% поголем ризик од развој на меланом, особено оние тетовирани повеќе од 10 години. Сепак, бројот на вакви испитаници бил мал, па научниците повикуваат на внимателно толкување.
Кај планоцелуларниот карцином, пак, тетоважите не направиле никаква разлика. Не е најдено ниту дека поголемите тетоважи го зголемуваат ризикот – изненадувачко, бидејќи содржат повеќе мастило.
Можно објаснување е дека имунолошкиот систем дел од честичките на мастилото ги преместува во лимфните јазли, каде тие можат да останат долги години и потенцијално да предизвикаат хронични воспаленија – состојба поврзана со развој на рак. Друго можно објаснување е неточно пријавување на големината на тетоважите од страна на испитаниците.
Оваа студија е значајна бидејќи зема предвид широк спектар фактори – изложеност на сонце, користење солариум, тип на кожа, пушење, образование, приход и други навики. Тоа ја намалува можноста резултатите да се искриват поради т.н. конфундирање – мешање на фактори што може лажно да создадат впечаток на поврзаност.
Интересно е што друга студија во САД сугерирала дека големите тетоважи го намалуваат ризикот од меланом, но таа не ги контролирала клучните фактори како тип на кожа или изложеност на УВ-зраци.
Научниците велат дека потребни се уште повеќе истражувања за да се утврди дали мастилото за тетоважи има директна биолошка улога или ризикот доаѓа од придружни фактори во начинот на живот.
