Србија е меѓу земјите за кои САД, со одлука на претседателот Доналд Трамп, воведоа највисоки царини, јави дописникот на МИА од Белград.
Бидејќи Србија, според тврдењата на администрацијата на Трамп, ги оптоварувала американските производи со царини од дури 74 отсто, во иднина извозот на производи од Србија во САД ќе подлежи на царини од 37 отсто. Таа цифра е највисока меѓу балканските држави.
Како што може да се види од табелите објавени синоќа, американската администрација најмногу се водела по математичка логика при одредувањето на висината на царините што треба да се воведат за секоја земја или територија.
На оние кои имаат високи царини за американски производи, 20% и повеќе, Трамп им воведе царини во висина од половина од она што го плаќаат американските компании. Од друга страна, на земјите и териториите кои воведоа царини за производите од САД од 10%, Трамп воведе царини за истиот процент.
Србија има право да го заштити својот пазар од американските производи со повисоки царини, но сега очигледно и се удри од глава. А, прашање е дали давачката мораше да биде на тоа ниво, со оглед на тоа како другите земји ги третираа производите од САД, наведува Форбс Србија во првична анализа.
Поради воведените царини, може да настрада извозот од Србија на автомобилската индустрија (главно автомобилски гуми) и специјализираната индустрија (главно муниција). Иако не е толку голем извозен производ, и прехранбените производи би можеле да бидат погодени од царините.
ИТ услугите во САД се извезуваат во поголем обем од Србија, но не треба да бидат загрозени од царинските давачки.
Од друга страна, иако некои важни извози, како што се металите, не се извезува многу од Србија во САД во споредба со Европа и другите пазари, тие би можеле индиректно да бидат засегнати. Имено, и другите земји ќе бидат погодени од царините, па тие сега би можеле да им дадат приоритет во понудата на домашните производители кои би го намалиле пласманот на американскиот пазар, со што се намалува просторот за српските извозници, се нагласува во анализата.
Тоа значи дека секако ќе има ефект врз Србија иако САД не се главен извозен пазар на Србија. Но, тие не треба да се игнорираат.
Податоците на Републичкиот завод за статистика покажуваат дека во изминатите две години трговската размена меѓу двете земји е избалансирана. Извозот на Србија порасна значително подобро од увозот од САД.
Од друга страна, податоците покажуваат дека учеството на извозот во САД во српскиот вкупен извоз е само околу 2%.
Американскиот пазар е само 19-ти најзначаен извозен пазар за Србија. Но, не премалку, ако се земе предвид дека пласманот на американско тло за првпат надмина 600 милиони евра, нагласува Форбс Србија во анализата.
Тоа може да се одрази на српската економија на следните начини:
– Српските компании ќе мора или да ги зголемат цените на своите производи во САД или да ги намалат профитните маржи за да останат конкурентни.
– Поради високите царини, американските компании може да се свртат кон други добавувачи кои не се засегнати од овие мерки.
– Доколку домашните компании не можат да ги одржат договорите со САД, може да дојде до намалување на производството и отпуштања.
– Американските компании што работат во Србија би можеле да размислат за намалување на нивните инвестиции доколку водењето бизнис стане поскапо.
Првичните анализи укажуваат што може Србија да направи.
Имајќи предвид дека Србија е изложена на значителни царини, се очекува властите да се обидат да преговараат за ослободување или намалување на царините преку дипломатски канали.
Можните опции вклучуваат: Билатерални преговори со САД – обид да се изземе Србија од овие мерки или да се најде некој посебен аранжман.
Свртување кон други пазари – зголемување на трговијата со Европската унија, Кина и Русија за да се надоместат загубите.
Зголемување на домашното производство и преработка – инвестирање во додадената вредност на производите со цел да се намали влијанието на царините врз конкурентноста, наведуваат српски медиуми.
