Република Северна Македонија повторно е сведок на скандал кој ја потресува јавноста – второ бегство на висок функционер на Владата, овој пат на поранешниот прв вицепремиер Артан Груби. По сличен пат како поранешниот премиер Никола Груевски, кој ја напушти државата во 2018 година, и Груби заминува со дипломатско возило под сомнителни околности, што отвора сериозни прашања за системските слабости и злоупотребата на државните ресурси.
Случајот со Артан Груби
Артан Груби, според информациите, ја напуштил државата во придружба на почесниот конзул на Република Косово во Македонија и познат бизнисмен, користејќи нов модел на „Мерцедес“ со дипломатски таблици. Ова е дополнително влошено со фактот дека камерите за полициска контрола на граничниот премин престанале да работат „случајно“ токму во моментот на неговото преминување. Батериите на камерите на полициските службеници наводно биле испразнети, што отвора сомнежи за намерно организирање на ова бегство.
Повторување на историјата – од Груевски до Груби
Бегството на Груевски пред пет години ги разоткри слабостите во контролата на државната граница и злоупотребата на дипломатските возила. Наместо да се подобри системот, најновиот случај покажува дека истиот проблем не само што не е решен, туку е уште позачестен. И Груевски и Груби користеа дипломатски возила за да избегнат правна одговорност, што укажува на системска злоупотреба на ресурсите кои треба да бидат во служба на државата, а не на поединци.
Дали државата го овозможува бегството?
Клучното прашање што јавноста го поставува е: дали ваквите бегства се случајни пропусти или организирани акции со поддршка на луѓе во системот?
• Зошто камерите и системите за надзор на граничните премини не функционираат токму во моментите кога се потребни?
• Дали постои одговорност кај полициските службеници и надлежните раководители кои дозволиле ваква ситуација?
Како да се спречат злоупотребите?
Потребни се итни мерки за спречување на злоупотребите на дипломатските возила и зацврстување на системот за контрола на границите.
Со второто бегство на поранешен висок функционер, Северна Македонија се соочува со сериозен удар врз довербата во институциите и правниот систем. Ако итно не се преземат конкретни мерки за спречување на злоупотребите и за воспоставување одговорност, ваквите случаи ќе продолжат да ја разоруваат државата одвнатре, а институциите мора да покажат дека никој не е над законот.
