Секојдневно сме опкружени со примамливи производи на полиците во супермаркетите – од шарени пакувања до слатки и солени задоволства кои ни го олеснуваат животот. Но, колку често ја читаме листата на состојки и се прашуваме што навистина внесуваме во нашето тело? Преработената храна, иако вкусна и лесно достапна, често содржи додатоци кои можат да имаат сериозни последици врз здравјето на долг рок.
Сирупот од пченка со висока фруктоза (HFCS) – Слатка закана
HFCS е еден од најчесто користените засладувачи во модерната прехранбена индустрија. Го има во газирани пијалаци, засладени сокови, житарки и дури и во млечни производи. Неговата ниска цена го прави популарен избор за производителите, но истражувањата покажуваат дека HFCS е директно поврзан со зголемување на телесната тежина, дебелина и метаболички нарушувања како инсулинска резистенција. За разлика од природните шеќери, HFCS не нуди хранливи вредности и поттикнува прекумерна консумација, што го прави тивок непријател на здравјето.
Натриум нитрит – Конзерванс што крие опасност
Колбасите, шунката, саламите и другите сувомеснати производи често содржат натриум нитрит, додаток кој ја зачувува свежината и бојата на месото. Иако визуелно го прави месото попривлечно, нитритите можат да реагираат со аминокиселините во стомакот и да создадат нитрозамини – соединенија за кои е докажано дека се канцерогени. Секоја година се појавуваат нови производители кои нудат алтернативи без нитрати, но потребна е зголемена свесност кај потрошувачите за да ги избегнат овие производи.
Вештачки бои – Убави, но штетни
Храната што ја консумираат децата често е обоена со светли бои кои ја прават попривлечна. Сепак, боите како црвената (Red 40) и жолтата (Yellow 5) се поврзани со хиперактивност, алергиски реакции и, во одредени случаи, канцерогени ефекти. Иако многу земји веќе воведоа ограничувања или предупредувања за овие додатоци, тие сè уште се присутни во голем број производи што секојдневно ги купуваме.
Титаниум диоксид – Скриен непријател
Титаниум диоксид е додаток што често се користи за да ја направи храната побела и посјајна. Го има во кремови за кафе, гуми за џвакање и некои десерти. Истражувањата покажуваат дека оваа состојка може да предизвика оштетување на ДНК и хромозомите, што значително го зголемува ризикот од развој на болести на долг рок. Европската унија веќе презеде чекори за забрана на титаниум диоксидот во храната, но тој и понатаму се користи во многу земји.
TBHQ – Антиоксиданс со потенцијални ризици
Терциерниот бутилхидрохинон (TBHQ) е синтетички антиоксиданс што се додава во грицки, крекери и замрзнати производи за да го продолжи нивниот рок на траење. Иако на прв поглед звучи безопасно, долготрајната консумација на TBHQ е поврзана со тумори кај животните и потенцијални проблеми со имунолошкиот систем.
БХА и БХТ – Под лупа на науката
Бутилхидроксианизолот (BHA) и бутилхидрокситолуенот (BHT) се две конзерванси што се користат за да спречат расипување на маснотиите во храната. Иако регулаторните тела ги сметаат за безбедни во мали количини, истражувањата покажуваат дека можат да влијаат на хормоналниот баланс и да го зголемат ризикот од рак.
Аспартам и ацесулфам калиум – Лажна сладост со горчлив крај
Овие вештачки засладувачи често се користат како замена за шеќер во диеталните производи. И покрај тоа што ја намалуваат калориската вредност, тие носат ризици како што се главоболки, дијабетес и зголемен апетит. Некои истражувања сугерираат дека аспартамот може да биде поврзан и со невролошки нарушувања.
Калиум бромат – Леб со ризик
Калиум бромат е додаток што се користи во пекарската индустрија за подобрување на текстурата на лебот и тестата. Тој е поврзан со канцерогени ефекти кај животните и во некои земји е забранет.
Иако сите овие состојки можеби се присутни во мали количини, нивната долгорочна консумација може да има сериозни последици врз здравјето. Читањето на декларациите и избегнувањето на преработената храна може значително да го подобри квалитетот на животот. Изборот на природни и минимално обработени производи е инвестиција во здравјето, а потрошувачите имаат моќ преку нивните одлуки да поттикнат промени во индустријата.
