Хрватите и понатаму сериозно заостануваат зад просекот на ЕУ во животниот век, како последица на лошите навики за живеење, но исто така и поради неефикасен здравствен систем. Особено загрижувачки е зголемувањето на морталитетот од болести што може успешно да се лекуваат како што се дијабетес и рак на дојка
Европската комисија неодамна објави нова „Преглед за здравје и здравствена заштита”,од ОЕЦД и Европската опсерваторија за здравствени системи и политики. Истражувањето предвидува клучни здравствени информации и анализи на здравствениот систем за 28 земји од ЕУ и Исланд и Норвешка.
Здравствениот статус на хрватската нација во голема мерка потсетува на економската слика. Трендовите се позитивни, но заостануваме скоро во сите сегменти под европскиот просек. Ова најдобро го потврдуваат трендовите во животниот век и квалитетот на животот. Иако очекуваниот животен век во Хрватска се зголеми за 3,4 години помеѓу 2000 и 2017 година (од 74,6 на 78 години), разликата со просекот на ЕУ остана речиси непроменета (2,9 години).
Овој јаз е уште поголем кога се гледа животниот век на мажите бидејќи жените живеат во просек 6,1 години подолго (во Европската унија, разликата помеѓу жените и мажите е 5,2 години).
Во Хрватска, од друга страна, социјалната нееднаквост има помало влијание врз животниот век отколку во другите земји на ЕУ, со посебен акцент на женската популација. Имено, во Хрватска, жените со пониско образование живеат во просек само 1,6 години помалку од жените со високо образование, додека на ниво на ЕУ оваа разлика е 4,1 години.
Хрватска заостанува далеку зад просекот на ЕУ и квалитетот на животот во староста. Хрватите на возраст од 65 години може да очекуваат да живеат уште 17,4 години, што е за две години повеќе од 2000 година. Сепак, помалку од пет години во овој период ќе живеат во добра здравствена состојба и повеќе од 12 години со некои од хроничните заболувања. За споредба, граѓаните на ЕУ живеат во просек по 65 години добро здравје уште 10 години.
Понискиот животен век и послаб квалитет на живот во староста се последица на лошите навики на живеење, но исто така и на неефикасен здравствен систем. Бројни индикатори поврзани со превентивни активности и третман на сериозни болести, укажуваат на тоа.
Нешто повеќе од половина од сите смртни случаи во Хрватска се припишуваат на фактори во однесувањето, вклучително фактори на диета, пушење, алкохол и мала физичка активност. Според овие фактори на ризик, ние го надминуваме просекот на ЕУ, особено во однос на навиките за јадење и пушењето.
Главните ризици во исхраната произлегуваат од прекумерната потрошувачка на шеќер и сол и недоволното внесување овошје и зеленчук. Последиците се забележуваат во порастот на дебелината, при што детската дебелина е од особено загриженост, што се зголемува за скоро 50 проценти од 2000 година.
Лошите навики во исхраната и ниската физичка активност доведуваат до две главни причини за смртност, имено исхемични срцеви заболувања и мозочен удар. Срцеви заболувања поврзани со атеросклероза на крвните садови на срцето предизвикуваат повеќе од една петтина од сите смртни случаи. За разлика од повеќето други земји од ЕУ, стапката на смртност од оваа болест во Хрватска се намали само малку во последните 16 години. Од друга страна, стапката на смртност од мозочен удар е значително намалена, иако тие се уште се втората причина за смрт.
Пушењето е втор најголем фактор на ризик во однесувањето за здравјето, одговорен за една петтина од смртните случаи. Во извештајот, особено се предупредува за застојот на Хрватска во борбата против пушењето. Во него се наведува дека пушењето на јавни места во затворен простор е се уште распространето, при што стапките на пушачи на тинејџери се трето највисоко во Европската унија.
Во Хрватска, четвртина од возрасната популација се уште пуши, нешто над просекот на ЕУ (19 проценти). Последица од лошата здравствена политика е високата стапка на смртност од пушење, која не се намали од 2000 година. Значи, не е изненадувачки што ракот на белите дробови останува најчеста причина за смрт од малигнитети.
Извештајот на Европската комисија конкретно предупредува на зголемување на стапката на смртност од заразни болести. Додека 161 луѓе на 100.000 луѓе умираат од причини што може да се спречат на ниво на Европската унија, дури 232 луѓе умираат во Хрватска, јасно укажувајќи на празнините во мерките за заштита на јавното здравство и испораката на здравствената заштита.
Во врска со трендовите, индицирани се и податоци за одредени заболувања.
Така, стапката на смртност од болести на крвните садови е речиси двојно поголема од просекот на ЕУ, а стапката на смртност од рак на белите дробови, дојка и дебелото црево е меѓу највисоките во Европската унија.
Алармантна состојба е во третманот на дијабетес, карцином на дојка и опструкции на белите дробови (КОПБ), каде што стапката на морталитет значително се зголеми од 2000 година.
